ایلان ماسک Elon Musk متولد ۱۹۷۱ شهر پرتوریا در آفریقای جنوبی، مهندس، مخترع و پایهگذار و مدیرعامل چند شرکت بزرگ در آمریکا است. او ۳۸مین فرد قدرتمند جهان و ۱۵مین فرد ثروتمند جهان در حوزه تکنولوژی است. دارایی خالص او در حال حاضر ۱۰.۷ میلیارد دلار برآورد میشود و او را بهعنوان دومین کارآفرین بزرگ سیلیکون ولی میشناسند. او به سختکوشی مشهور است بهطوریکه گفته میشود بین ۸۰ تا ۱۰۰ ساعت در هفته کار میکند و شاید به همین خاطر است، در ایدههایی که اجرا میکند اغلب اوقات موفق است. جان فاورو کارگردان فیلم معروف مردآهنی Iron man ایلان ماسک را بهعنوان الگوی شخصیت تونی استارک معرفی کرد. او را بهعنوان یکی از ده شخصیت تأثیرگذار جهان میشناسند و یکی از بزرگترین انسانهایی است که در زمان ما زندگی میکند.
نخستین تجربه او در دنیای فناوری به زمانی بر میگردد که اولین کامپیوتر شخصی خود را خرید و همین باعث شد به برنامهنویسی علاقهمند شود و در سن ۱۲ سالگی با فروش بازی Blastar که خودش نوشته بود ۵۰۰ دلار درآمد داشت. نسخه آنلاین این بازی هنوز هم رایج است و بسیاری در دنیا آن را بازی میکنند. ایلان ماسک در سال ۱۹۸۹ و وقتیکه ۱۷ سال داشت تصمیم گرفت بدون حمایت خانواده به آمریکا مهاجرت کند و از طریق بستگان مادرش به کانادا نقل مکان کرد. در سن ۱۹ سالگی به دانشگاه کوئینز رفت و پسازآنکه در سال ۱۹۹۲ از دانشگاه پنسیلوانیا در رشته فیزیک بورس تحصیلی دریافت کرد به ایالاتمتحده نقلمکان کرد، بعد از فیزیک او از دانشگاه وارتون لیسانس اقتصاد گرفت. در سال ۲۰۰۰ ازدواج کرد و در سال ۲۰۰۸ از همسر اول خود جدا شد. او در سال ۲۰۱۰ برای دومین بار ازدواج کرد ولی این بار هم بعد از ۴ سال طلاق گرفت.
زندگی حرفهای ایلان ماسک از سن ۲۴ سالگی شروع شد. ماسک در سال ۱۹۹۵ به کمک برادرش شرکت Zip2 را تأسیس کرد. این شرکت یک نرمافزار «راهنمای شهری» را برای صنعت روزنامه توسعه داد. در سال ۱۹۹۹ شرکت کامپک، سهام زیپ ۲ را به قیمت ۳۰۷ میلیون دلار خرید و در این معامله ۲۲ میلیون دلار به ماسک رسید. در سال ۱۹۹۹، ماسک یک شرکت سرویسدهنده مالی و پرداخت ایملی را به نام (X.com) تأسیس کرد. یک سال بعد پیپال با کانفینیتی ادغام شد که منجر به ایجاد یک شرکت با نام پیپال PayPal شد. پیپال و X.com یک سیستم پرداخت فرد به فرد مبتنی بر ایمیل داشتند اما ماسک به پیپال علاقه بیشتری داشت و طی یک فرآیند، برند x.com برای همیشه حذف شد. در سال ۲۰۰۲، eBay سهام پیپال را به ارزش ۱.۵ میلیارد دلار خرید که ۱۶۵ میلیون دلار آن سهم ماسک شد.
ژوئن ۲۰۰۲ ماسک سومین شرکت خود را در زمینه فناوریهای فضایی به نام اسپیسایکس SpaceX تأسیس کرد. ماسک در حال حاضر مدیرعامل اجرایی و مدیرفناوری بخش هاوتورن شرکت اسپیسایکس است. اسپیسایکس توانست موشکهای فالکن ۱ و فالکن ۹ را با موفقیت آزمایش کند و همچنین اولین سفینه فضایی خود را با نام دراگن تولید کند. موشک فالکن ۹ این قابلیت را دارد که پس از ارسال محموله خود به فضا، به زمین برگردد و در سکو پرتاب منتظر پرتاب بعدی بماند و به این طریق اسپیسایکس تصمیم دارد هزینه سفر به فضا را کاهش دهد. ایلان ماسک ایده راهاندازی تورهای فضایی در سال ۲۰۲۲ را در ذهن خود میپروراند. تفکرات ماسک مبنی بر زندگی در مریخ باعث شد که او ایده، پروژه Mars Oasis را مطرح کند. این پروژه ایجاد گلخانههای خودکار را در مریخ مطرح میکند، تا در آینده یک اکوسیستم مستقل در مریخ ایجاد شود ولی مشکلی که سر راه او قرار داشت، ارسال این گلخانهها به مریخ بود. ماسک ابتدا تصمیم گرفت برای عملی ساختن ایده خود با روسیه همکاری کند اما بعداً از تصمیمش منصرف شد و برای کاهش هزینه ارسال یک محموله به فضا، ایده سفینههای فضایی قابل استفاده مجدد را عنوان کرد که نتیجه آن ساخت موشک فالکن ۹ و موفقیت آن بود. بد نیست بدانید که قیمت هر راکت در روسیه تقریباً ۱۵ میلیون دلار و در آمریکا تا ۶۵ میلیون دلار میباشد. ماسک از این قیمتهای غیرواقعی بسیار خشمگین بود و مطمئن بود که میتواند هزینه ساخت و راهاندازی و ارسال یک راکت به فضا را میتواند تا ۱۰ برابر کاهش دهد و او این گرانی را حاصل فضای غیر رقابتی و عدم حضور شرکتهای بزرگ در این بازار میداند. همانطور که گفته شد مأموریت اصلی اسپیسایکس ارسال محموله به فضا نیست، بلکه هدف اصلی، استعمار سیارات دیگر مانند مریخ است. همین تفکرات و ایدههای ایلان ماسک باعث شد این شرکت سرمایه بزرگی را به سمت خود جذب کند و در حال حاضر مهندسین اسپیسایکس در حال توسعه و کار بر روی موتورهای نوآورانهٔ راکتهای Grasshopper، فالکون ۹ و همچنین سفینه فضایی Red Dragon هستند و موفقیتهای بزرگی هم به دست آوردهاند. در ۱۲ فوریه سال ۲۰۱۵، راکت فالکون ۹ پس از ۲ شکست، توانست در سومین تلاش خود و پس از رفتن به مدار زمین، به صورت سالم و عمودی در پایگاه هوایی کیپ کارناوال به زمین بنشیند.
مارتین ابرهاد و مارک تارپنینگ در سال ۲۰۰۳، با این ایده که مشتریان خود را از بنزین بینیاز کنند، تسلا موتورز را برای تولید وسایل نقلیه الکتریکی، تأسیس کردند. ایلان ماسک که از طرفداران چنین ایدههای بلند پروازانهای است، در سال ۲۰۰۴ با سهم شخصی ۷۰ میلیون دلار در این استارتاپ سرمایهگذاری کرد. او در ابتدا به عنوان مدیر اجرایی و طراح محصول مشغول به کار شد. ماسک در طراحی خودروی اسپورت تسلا رودستر Tesla Roadester، اولین اتومبیل الکتریکی این شرکت حضور داشت و ایلان ماسک ایده استفاده از مواد کامپوزیت فیبر کربن در بدنه ماشین و المانهای ظاهری و ماژول باتری و ... را مطرح کرد و همین باعث شد ایلان ماسک برای طراحی تسلا روداستر جایزه Global Green 2006 را کسب کند. تسلا به رشد خود ادامه داده است و سرمایهگذاران بزرگی مانند لری پیج و سرگئی برین (مؤسسین گوگل) در این شرکت سرمایهگذاری کردهاند، طوری که مبلغ کل سرمایهگذاری در این شرکت به بیش از ۱۰۰ میلیون دلار رسیده است. ناگفته نماند که در سال ۲۰۰۷ وقتی روداستر وارد مرحله تولید و تجاری سازی شد، برخی از مشکلات مدیریتی در شرکت به وجود آمد که ایلان ماسک با مهارت مدیریتی خود، شرکت را به درستی از این بحران عبور داد و افرادی که باعث توقف پروژه شده بودند را اخراج کرد، از جمله ابرهارد که از مؤسسین تسلا به شمار میآمد. پس از فراز و نشیبهای زیادی که شرکت از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۸ با آن مواجه بود، نهایتاً تسلا روداستر در سال ۲۰۰۸ در حالی که مدیریت شرکت بر عهده ایلان ماسک قرار داشت، عرضه شد.
ماسک برای حفظ تسلا موتورز، شرکت توسعه نرمافزار Everdream را که سهامدار اصلی آن به شمار میآمد، با قیمت ۱۲۰ میلیون دلار به دل Dell بفروشد و با این کار بودجه کافی را برای ادامه حیات تسلا فراهم کرد. بحران زیادی صنعت خودرو را درگیر کرده بود و ایلان ماسک هرکار که میتوانست برای فرار از این بحران انجام داد و در نهایت یک بنگاه اتومبیل آلمانی به نام دایملر Daimler در تسلا ۵۰ میلیون دلار سرمایهگذاری کرد و باعث شد، این شرکت از بحران نجات یابد. با این حال شرکت تسلا ۱۰ سال سودآور نبود تا اینکه یک مدل پرمیوم تسلا اس معرفی شد. این خودرو در سال ۲۰۱۲ با قیمت اولیه ۶۹۹۰۰ دلار معرفی شد و توانست از مجموع ۱۰۰ امتیاز، ۹۹ امتیاز توسط Consumer Reports کسب کند و بالاترین امتیاز ایمنی را به خود اختصاص دهد. ایدهها و گفتهها و کارهای تبلیغاتی ایلان ماسک جواب داد و در نیمه اول سال ۲۰۱۳، ۱۰۵۰۰ دستگاه از مدل تسلا اس به فروش رسید. در سال ۲۰۱۴، مدلهای 85D و P85D معرفی شدند. مدل P85D از شتاب فوقالعادهای برخوردار است. این ماشین صفر تا صد کلیومتر را در عرض ۳.۲ ثانیه به دست میآورد. سیستم اوتوپایلوت استفاده شده در این خودرو عملکرد خوبی از خودش نشان داده است و کانسومر ریپورتز در سال ۲۰۱۴ تسلا مدل S را برای دومین سال متوالی، به عنوان بهترین ماشین سال اعلام کرد. موفقیتهای تسلا ادامه پیدا کرد و در سال ۲۰۱۵، مدلهای تسلا X معرفی شدند. مدل P90D از سری X از یک موتور ۲۵۹ اسب بخاری در جلو و یک موتور ۵۰۳ اسب بخاری در عقب بهره میبرد. شیشه جلوی تسلا ایکس به صورت پانوراما طراحی شده است و این خودرو اولین ماشینی است که از فیلتر HEPA با دکمه Bioweapon Defence Mode تولید شده است. به گفته ماسک وقتی که فیلتر HEPA فعال باشد. هیچگونه باکتری، ویروس، گردهای نمیتواند داخل کابین شود. ایلان ماسک برای فروش خودروهای خود در حال برنامهریزی برای ایجاد یک شبکه گسترده از ایستگاههای سوپر شارژر در اروپا، آسیا و ایالاتمتحده میباشد. ایلان ماسک پس از موفقیتهای بینظیر در تسلا، در این کمپانی متوقف نشد و شرکتهای دیگری را نیز تأسیس کرد. از جمله این شرکتها باید به Solar City، Hyperloop و Open AI اشاره کرد.
ماسک یکی از سهامداران بزرگ یک شرکت ارائه دهنده خدمات انرژی در کالیفرنیا، به نام سولارسیتی SolarCity میباشد. ایلان ماسک مدل اولیه سولارسیتی را ارائه کرد و پس از آن پسر عموهایش در سال ۲۰۰۶ شرکت سولارسیتی را تأسیس کردند و بعد ایلان ماسک در این شرکت سرمایهگذاری کرد. هم اکنون سولارسیتی بزرگترین ارائه دهنده انرژی خورشیدی در ایلات متحده است. این شرکت برنامههایی مانند مای پاور My Power و PPA را برای مشتریانش ارائه کرده است. این شرکت سیستمهای انرژی خورشیدی را برای ایستگاههای سوپرشارژر تسلا موتورز فراهم میکند. هم اکنون ایلان ماسک صاحب بیش از ۲۵ درصد از سهام سولارسیتی SCTY میباشد و به عنوان رئیس هیئت مدیره این شرکت فعالیت میکند.
بلند پروازیهای ایلان ماسک به تسلاموتورز و اسپیسایکس ختم نمیشود. او ایده راه اندازی یک سیستم حمل و نقل بسیار سریع را در سال ۲۰۱۳ مطرح کرد. در این طرح برای انتقال مسافران از کپسولهایی استفاده میشود که در لولههای مخصوص با سرعت بسیار بالا حرکت میکند. این ایده که با نام هایپرلوپ شناخته میشود، طراحان زیادی را از سراسر دنیا تشویق کرد که طرحهای خود را برای بهبود عملکرد این سیستم به ایلان ماسک ارائه دهند. سرانجام در سال ۲۰۱۵ اعلام شد که این پروژه اجرایی خواهد شد و بهزودی شاهد کپسولهایی با سرعت ۱۲۸۷ کیلومتر بر ساعت خواهیم بود که مسافران را جابهجا میکنند. هایپرلوپ از تکنولوژی مشابه آنچه در قطارهای شناور مغناطیسی به کار رفته است، استفاده میکند. یک ضربه الکترومغناطیسی به همره یک فشار هوای کم، دستیابی به چنین سرعتی را برای این کپسولها ممکن خواهد کرد. این سیستم نیز از پنلهای خورشیدی، سولارسیتی تغذیه خواهد شد. حتی قرار است از قطعات و موتورهای الکتریکیای که در تسلاموتورز تولید میشوند در این پروژه استفاده شود. ایلان ماسک معتقد است این سیستم برای حمل و نقل بین شهری با حداکثر فاصله ۱۵۰۰ کیلومتری مناسب است و برای فواصل بیشتر بهتر است از هواپیما استفاده شود، او همچنین یک امنیت بیسابقه را برای مسافران وعده داده است. در ۲۶ فوریه ۲۰۱۵، تکنولوژی حمل و نقل هایپرلوپ HTT توافقنامهای را برای شروع ساخت اولین مسیر آزمایشی در مقیاس کامل در کالیفرنیا در سال ۲۰۱۶ و تکمیل ساخت در سال ۲۰۱۷ و پذیرش مسافر در سال ۲۰۱۸ امضا کرد.
بدون شک ایلان ماسک مردی متعلق به آینده است که رویایهای خود را عملی میکند. او برای زندگی در مریخ برنامهریزی میکند. بهتنهایی به جنگ با سوختهای فسیلی میرود و درست وقتی که شرکتهای بزرگی چون گوگل و اوبر بر روی پروژه ساخت ماشینهای خودران کار میکنند، ماشینهای تسلا با حالت اتوپایلوت در خیابانهای آمریکا در حال حرکت هستند. او مردی است که دنیا را تغییر خواهد داد.
راجع به نویسنده
سخت بر این اعتقادم که امپراطوری بعدی جهان را ایلان ماسک بنا خواهد نهاد و من علاقهمندم تاریخ شکل گرفتن این امپراطوری را مکتوب کنم.