خیلی از ما امروز صبح وقتی از رختخواب جدا شدیم مانند تمام روزهای گذشته، اولین کاری که کردیم، رفتن به سراغ گوشی هوشمندمان و چک کردن تلگرام بود. پیامی با انرژی به همراه آرزوی داشتن صبح زیبا از یک دوست، چند گروه پر از پیامهای خوانده نشده و .... . بعد از صبحانه احتمالا وقت آن رسیده که ایمیلهایمان را چک کنیم. شاید نیاز باشد مقداری خرید انجام دهیم و این کار را نیز با همان گوشی کوچکی که در جیبمان قرار دارد انجام میدهیم. حتی سفارش تاکسی یا غذا نیز دیگر مثل ۱۰ سال پیش نیست و همه چیز راحتتر شده است. احتمالا بعد از خواندن این چند خط به خودتان میگویید، یک گوشی موبایل چقدر زندگی ما را تغییر داده ولی یک چیز مهمتر را فراموش کردهایم. تکنولوژیای که آنقدر با زندگی روزانه ما عجین شده که حتی نمیتوانیم روزهای بدون آن را باور کنیم. تعجب نکنید داریم از اینترنت حرف میزنیم. اما یکی از مهمترین تکنولوژیهایی که در بستر اینترنت وجود دارد و ما از آن استفاده میکنیم وب Web میباشد. 1 اگوست مصادف با 11 مرداد ماه، یا روز جهانی وب را باید به همه جهانیان تبریک گفت. به بهانه این روز بد نیست قدری از این فناوری سخن بگوییم و قدردان حضور آن در زندگیمان باشیم. بگذارید قدری راحت سخن بگوییم، بدون وب، بسیاری از ما نادان خواهیم بود، بسیاری از کسب و کارها و استارتاپها ماهیتی نخواهند داشت و بسیاری از ما انسانهایی تنها و گوشهگیر خواهیم بود. بدون وب حتی بسیاری از دولتها و حکومتها وجود نداشتند و حتی هیچگاه شکل نمیگرفتند. تکنولوژیای که به تازگی وارد ۲۶ سالگی شده حالا بدون شک یکی از شاهرگهای حیات انسان امروزی و زندگی مدرن قرن ۲۱ میباشد.
پیشرفت چشمگیر علم در سالهای اخیر مدیون وب و امکاناتش برای به اشتراکگذاری اطلاعات میباشد. شاید شما بگویید همین هفته گذشته روزها بدون اینترنت زندگی کردهاید. حق با شماست اما دقت داشته باشید که اینترنت با وب تفاوت دارد. بسیاری از کارهایی که شما به سادگی انجام میدهید مانند خرید از فروشگاههای آنلاین و انجام بسیاری از فعالیتهای بانکی بر روی سایت بانک به لطف وجود داشتن فناوری وب ممکن شدهاند. حالا شاید دوست داشته باشید تاریخچه شکلگیری این فناوری را بدانید. سال 1989 دو دانشمند انگلیسی با نامهای تیم برزنلی و رابرت کایلیمائو زمانی که قصد ارسال اولین طرح پیشنهادی خود به مؤسسه CERN در ژنو سویس را داشتند راه حل برای برقراری این ارتباط را فرستادن یک هایپرلینک دانستد و به این طریق hypertext market language یا به اختصار HTML را راه اندازی کردند، این لینک صفحه ای ساده بود که توضیحاتی راجع به پروژه www و اطلاعاتی در مورد وب سرورها در آن گنجانده شده بود به این ترتیب اولین صفحه وب جهان شکل گرفت. واژه وب به معنی تار در بسیاری از اصطلاحات اینترنتی بهکار گرفته میشود و به منظورهای مختلفی به کار میرود. این واژه معمولاً به صورت اشتباه به جای اینترنت به کار میرود اما وب در حقیقت یکی از خدماتی است که روی اینترنت ارایه میشود. به هر صورت وب متولد شد و اولین مرورگر جهانی با نام www نوشته شد که در سالهای اول فقط در پژوهشگاه CERN از این مرورگر استفاده میشد، در ادامه HTTP سرورها و FTP سرورها و... متولد شدند. در این پژوهشگاه صفحهای با آدرس info.certn.ch طراحی شده بود که ظاهری بسیار ساده داشت و با لینک دسترسی به چند مطلب ارائه میشد. اما در اکتبر سال 1993 تقریبا شکل جهانی پیدا کرد. در این سال ها وب به عنوان یک نسخه برای ارتباط مستندات توسط پیوندها و لینک ها شناخته می شد، به مرور زمان محتویات توسط کاربران ایجاد شد و اطلاعات به صورت پویا تولید و رشد پیدا کرد.
وب جهانگستر ترکیبی از چهار عنصر اصلی است:
- hypertext یا ابرمتن
- URL
- مدل Client-Server یا مشتری-خدمتگزار
- markup language یا زبان علامتگذاری
در سال ۱۹۹۸ گوگل با پیشنهاد الگوریتم جدید، بواسطه سادگی و توانایی خود در جستجو در اینترنت، پیشرفت قابل توجهی برای وب به وجود آورد. در حالی که تجارتها و کسب و کارها داشتند از روشهای قبل به روشهای جدید وب مهاجرت میکردند یک نسل جدیدی از کاربران و برنامه نویسان وب شروع به همکاری فعالیت کردند و به مرور شبکههای اجتماعی مانند فیس بوک، یوتیوب و .... راه تعامل مردم در وب را هموار ساختند. بعد از گذشت از این مرحله کنسرسیوم وب جهانگستر شکل گرفت و مفهوم های جدیدی از جمله: وب مفهومی، ویدئو روی وب، وب سیار و... معرفی شدند. وب به عنوان مهمترین ابزار تبادل اطلاعات است که در کره زمین رونق فراوانی یافته است. فناوری وب، تبادل اطلاعات را در سطح جهانی بسیار آسان کرده است. افرادی که هزاران کیلومتر از یکدیگر فاصله میتوانند افکار خود را به راحتی مبادله کنند. تجربههای عاطفی، عقاید سیاسی، رسوم فرهنگی و ... بسیار آسان به اشتراک گذاشته میشوند. اطلاعات موجود روی وب به صورت دیجیتال ارائه میشوند و بنابراین جستجو در آنها به سرعت زیادی صورت میگیرد؛ که بسیار سریعتر از جستجو در کتابخانه است. بد نیست بدانید از لحاظ فنی هیچ دلیلی وجود ندارد که نام سایت حتماً با www آغاز شود و همانطور که گفتیم اولین سرور وب با آدرس"info.cern.ch" ساخته شده بود. استفاده از پیشوند www تنها یک توافق بین سازمانهای ارائه دهنده خدمات وب است تا تمامی نامهای میزبان از یک پروتکل تبعیت کنند. همچنین جالب است بدانید که داگلاس آدامز مدعی شده است که World Wide Web تنها عبارتی است که تلفظ شکل مختصر آن سه برابر بیشتر از تلفظ خود آن طول میکشد. به هر حال امیدواریم اینبار که وارد یک وبسایت شدید و یا از خدمات وب استفاده کردید، گریزی به روزهایی که وب وجود نداشته است بزنید و از اینکه در قرن ۲۱ زندگی میکنید خوشحال باشید.
راجع به نویسنده
سخت بر این اعتقادم که امپراطوری بعدی جهان را ایلان ماسک بنا خواهد نهاد و من علاقهمندم تاریخ شکل گرفتن این امپراطوری را مکتوب کنم.