در دنیای امروز تبلیغات از طریق رسانه‌های بزرگ مانند تلوزیون، بیلبورد هزینه‌های سنگینی دارد. اما همه ما می‌دایم که امروزه دیده شدن بسیار ساده‌تر و ارزان‌تر از گذشته شده است و برای نشان دادن محصولمان نیازی به پرداخت هزینه‌های زیاد نداریم و همین نکته باعث می‌شود که استارت آپ‌ها بتوانند به راحتی خودشان را معرفی کنند. روش‌های گوناگونی برای تبلیغات ارزان و موثر وجود دارد که از جمله آن‌ها بازاریابی پارتیزانی یا چریکی Guerrilla Marketing هست. در این مطلب قصد داریم که با معرفی این روش و بررسی مثال‌هایی از آن به اهمیت و پتانیسل‌های بازاریابی پارتیزانی اشاره کنیم. با ما همراه باشید. نکته اولی که باید در مورد بازاریابی پارتیزانی بدانید این است که بازاریابی پارتیزانی با تبلیغات خلاقانه یکی نیست و این دو با هم تفاوت دارند. گرچه ممکن است در موارد زیادی برای انجام یک بازاریابی پارتیزانی از تکنیک‌های تبلیغات خلاقانه بهره بگیریم. به طور کلی می‌توان گفت بازاریابی پارتیزانی به معنای استفاده از استراتژی‌های ارزان و خلاقانه در کنار استفاده از ابزارهایی غیر معمول، با هدف پیشبرد بازاریابی هست. در بازارایابی چریکی عناصری مانند خلاقیت، روابط خوب و رضایت مشتری نقش کلیدی دارند. جی کنراد Jay Conrad پدر علم بازاریابی پارتیزانی در کتاب خود به این مسئله پرداخته است که، شرکت‌های کوچک چگونه می‌توانند با بودجه کم با شرکت‌های بزرگ رقابت کنند و تمرکز زیادی بر روی این موضوع داشته است و راه حل را در بازاریابی چیریکی می‌داند.
از جمله اصلی‌ترین تفاوت‌های بازاریابی پارتیزانی با دیگر روش‌های بازاریابی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نبود مشکل کمبود بودجه: در بازاریابی پارتیزانی کمبود بودجه را می‌توان با خلاقیت بیشتر، تفکر بیشتر و تلاش بیشتر حل نمود.
-
- نبود روش آزمون و خطا: در بازاریابی چریکی، چیزی به نام «آزمون و خطا» وجود ندارد و همه چیز بایستی بر مبنای آمار و ارقام باشد.
-
- تمرکز بر مشتریان فعلی: در بازاریابی پارتیزانی به جای تمرکز بر جذب مشتریان جدید، بر روی دائمی کردن مشتریان سابق هست.
-
- عدالت بین کسب و کارهای کوچک و بزرگ: میزان اثربخشی بازاریابی پارتیزانی برای کسب و کارهای کوچک و بزرگ، هیچ فرقی ندارد.
-
- سود به جای فروش: معیار ارزیابی بازاریابی چریکی، میزان مثبت شدن شیب نمودار سود شرکت (نه فروش لحظه‌ای)، می‌باشد.
- بر اساس آمار به دست آمده از شرکت‌های فعال در زمینه بازاریابی چریکی، ۱۱ روش مختلف برای اجرای یک بازاریابی پارتیزانی تعریف شده که هدف همه آن‌ها تحقق یافتن اهداف بازاریابی و استفاده هرچه بیشتر از رسانه‌های آفلاین با استفاده از تکنینک‌های روانشناختی می‌باشد. البته در این روش‌ها استفاده از پتانسیل شبکه‌های اجتماعی و بازاریابی اینترنتی نیز رایج است.
Astroturfing
در این روش از طریق وبسایتهای مردمی که البته مالک اصلی آن شرکت است، اخبار شرکت را منتشر می‌کنند و در مورد کمپین‌های کمپانی موردنظر صحبت می‌کنند و سعی می‌کنند که موضوعات مربوط به شرکت را به سمت ویرال کردن سوق دهند. این روش بسیار شبیه Press Release یا ریپورتاژ آگهی می‌باشد، با این تفاوت که معمولا در ریپورتاژ آگهی، در ابتدای مقاله نوشته می‌شود که: این مقاله یک ریپورتاژ آگهی‌ست و ما هیچ مسئولیتی در قبال صحت و عدم صحت اطلاعات آن نداریم! ولی شما می‌خواهید که این اتفاق به صورت کاملا طبیعی رخ دهد، پس ابتدا بحثش را در بلاگ‌هایی که برای خودتان است (و ترجیحا کسی نمی‌داند که برای خودتان است) راه بیندازید، تا بعد از آن شاهد وایرال شدن آن در رسانه‌های دیگر باشید.
بازاریابی ویروسی (Viral Marketing)
نوعی از بازاریابی پارتیزانی هست که در آن تبلیغات به گونه‌ای انجام می‌شود که سبک و سیاق آن مثل ویروس در جامعه پخش می‌شود و در بین مخاطبان دست به دست می‌چرخد، تحلیل می‌شود و گاهی حتی سوژه طنر می‌شود.
بازاریابی دهان به دهان
در این روش، مردم در مورد یک کالا یا یک خدمات یا یک برند، به همدیگر اطلاع می‌دهند. فرد به فرد. ربطش به بازاریابی پارتیزانی چیست؟ این مکالمه را بین دو نفر ببینید، خودتان دستگیرتان می‌شود: -اون تبلیغ جاروبرقیه رو دیدی (دیده‌ای؟) تو اتوبان فلان؟ –نه… کدوم؟ -هیچی اومدن دهانه ورودی یه تونل رو جوری طراحی کردن که انگار داری میری داخل لوله جاروبرقی! بالاشم بیلبورد شرکته بود. – چه جالب؟ -آره، بزار عکسشو سرچ کنم -وای چه باحال، بفرست برام
تبلیغ در بسته‌بندی دستمال کاغذی (Tissue-Packing Advertising)
این هم نوع دیگری از بازاریابی پارتیزانی‌ست که اولین بار ژاپنی‌ها از آن استفاده کردند. البته دستمال کاغذی برای این روش یک مثال است، شما می‌توانید از چاپ بر روی کبریت، بلیط مسابقه فوتبال و… نیز استفاده کنید.
بیلبورد تبلیغاتی رایگان!
پوسترها و بنرهای مختلفی هستند که در بسیاری از اماکن می‌توانید آن‌ها را نصب کنید و پولی هم بابت آن‌ها نپردازید. از این روش می‌توانید برای بازاریابی پارتیزانی خود استفاده کنید. مردم حتما که نباید خلاقیت شما را در بیلبورد ببینند! دیوار و تیر چراغ برق و… هم می‌توانند رسانه باشند!
بازاریابی محیطی
در این روش بازاریابی، تمرکز بر این است که چیزی را در محیط بیرون، با یک ایده به حوزه کسب و کارمان ربط بدهیم.
بازاریابی حضوری
این روش دقیقا همان اصول بازاریابی محیطی را دارد، با این تفاوت که در این روش، به نوعی سعی می‌کنیم تا ارتباط بهتر و نزدیک‌تری را بین محصول و مخاطب برقرار کنیم.
جایگزینی (Alternative Marketing)
در این روش سعی می‌کنیم تا به روشی خلاقانه، محصولمان را جایگزین یک المان در خیابان یا اتوبان یا دیوار منازل و… کنیم؛ به نحوی که این جایگزینی، هویت محصول یا خدمات ما را نشان دهد.
بازاریابی تجربه‌ای
در این روش کاری می‌کنیم که مخاطب، استفاده از محصول ما را تجربه کند.
بازاریابی فرضی
در این روش مخاطب به مخاطب القا می‌کنیم که در کنار یک سری کارها، باید محصول خاصی باشد.
Ambush Marketing
در این روش بامزه، سعی می‌کنیم تا به نحوی، به ضرر برندی که اسپانسر یک چیزی شده است، حرکتی انجام دهیم!
راجع به نویسنده
سخت بر این اعتقادم که امپراطوری بعدی جهان را ایلان ماسک بنا خواهد نهاد و من علاقه‌مندم تاریخ شکل گرفتن این امپراطوری را مکتوب کنم.