دره قلب های مشتاق
اگر از سانفرانسیسکو ۷۰ کیلومتر به سمت جنوب شرق حرکت کنید به جایی خواهید رسید که به جرأت می توان گفت این منطقه نبض اقتصاد جهان را در دست خود دارد، منطقه ای که ما آن را با نام دره سیلیکون (SILICON VALLEY) می شناسیم، با اینکه این منطقه از لحاظ کشاورزی غنی می باشد ولی دلیل شهرت آن چیز دیگری است. مدت ها پیش این منطقه به دره قلب های مشتاق معروف بود و حتی تا بعد از جنگ جهانی دوم این دره با همین اسم شناخته می شد.
اما دست تقدیر برای این منطقه چیز دیگری نوشته بود، همسایگی با دانشگاه استنفورد باعث شد که اقتصاد این منطقه به صورت کامل دچار تحول شود و این زمین حاصل خیز و خوش آب و هوا به مرکز اصلی تولید فناوری تبدیل شد، امروزه این دره مرکز اصلی و اتاق فکر توسعه اطلاعات و ارتباطات می باشد به گونه ای که یک سوم سرمایه گذاری‌های خطرپذیر آمریکا را به خود اختصاص داده است و با گذشت سال ها هنوز هم قطب پیشتاز نوآوری و توسعه‌ی تکنولوژی پیشرفته محسوب می‌شود.

HP شروعی یک نقطه آغاز
دره سیلیکون در سال ۱۹۳۰ و داخل گاراژ خانه ی دیوید هیولت و ویلیام پکارد دو دانش آموخته ی مهندسی برق دانشگاه استنفورد، متولد شد. این گاراژ که در خیابان آدیسون شهر پالوآلتو واقع بود محل تولد شرکت هیولت-پکارد (HP) که نماد دره سیلیکون است، می باشد. این شرکت با سرمایه ی اولیه ۵۳۸ دلار شروع به کار کرد و اولین مشتری آن شرکت والت دیسنی بود که ۸ دستگاه نوسان ساز صوتی از آن خریداری کرد. در سال ۱۹۵۰ تعداد کارکنان این شرکت به ۱۴۶۰ نفر رسید و دو میلیون دلار درآمد داشت. اولین ماشین حساب علمی جیبی در سال ۱۹۷۲ توسط این شرکت به بازار عرضه گشت. سرعت پیشرفت (HP) به اندازه ای بود که در سال ۱۹۷۰ این شرکت ۱۶ هزار نفر کارمند داشت. سخن دیویت هیولت در سال ۱۹۹۰ حقیقتی شگرف را آشکار می سازد، او گفت: ؛وقتی به گذشته کاری خود نگاه می کنم، افتخار دارم که شرکتی را تاسیس کرده ام که ارزش ها و موفقیت هایش، مسیر حرکت بسیاری از شرکت های دیگر را تحت تأثیر قرار داده است.
در حال حاضر گاراژ کوچک هیولت – پکارد به کمپانی HP تبدیل شده است و ارزش بسیاری در زمینه اطلاعات و ارتباطات و حتی مبانی مدیریت و کسب کار دارد و آمار فروش سالیانه ۵۰ میلیارد دلاری و ۱۲۵ هزار نفر کارمند این شرکت گویای همه چیز می باشد.
شیوه مدیریتی که HP در طول زمان فعالیت خود داشته است امروزه به سبک مدیریت دره سیلیکون موسوم شده و نکات بسیار زیبا و بزرگ را به همه مدیران جهان ارائه کرده است، از جمله اینکه:
- ایمان داشته باشید می توانید دنیا را تغییر دهید؛
- هیچگاه متوقف نشوید، سریع باشید و همیشه کار کنید (هیچ وقت جعبه ابزار را قفل نکنید)؛
- بدانید چه موقع تنها کار کنید و چه موقع جمعی؛
- به کسانی که با شما کار می کنند اعتماد کنید؛
- ایده ها را مشارکتی سازید؛
- کاغذ بازی را کنار بگذارید، سیاسی عمل نکنید؛
- حرف اول و آخر را مشتری می زند و کیفیت را مشخص می کند؛
- راههای متفاوتی که برای کارکردن وجود دارند را کشف کنید؛
- هرروز دین خویش را ادا کنید؛
- باور داشته باشید که یک تیم خوب هر کاری بخواهد می تواند انجام دهد.
فرد ترمن پدر دره سیلیکون
می توان از پروفسور فرد ترمن(FRED TERMAN) استاد مهندسی برق دانشگاه استنفورد به دلیل نقش زیادی که در تحولات این منطقه داشته است و به عنوان پدر دره سیلیکون شناخته می شود نیز یاد کرد. او که از مشکل وجود کار برای دانش آموختگان رشته های مهندسی دانشگاه آگاه بود، شاگردانش را بسیار تشویق می کرد که یک شرکت فناوری محور در منطقه تاسیس کنند و بد نیست بدانید که ویلیام هیولت و دیوید پکارد از جمله دانشجویان او بودند که پیش از این به طور مفصل در مورد آن ها صحبت کردیم.بعد از مسائل جنگ جهانی دوم و مشکلات مالی دانشگاه استنفورد پرفسور ترمن برای حل این مشکل ایده احداث پارک صنعتی استنفورد و اجاره دادن بخشی از زمین های دانشگاه برای ۹۹ سال به شرکت های محلی دارای فناوری برتر را مطرح کرد و اینگونه بود که اولین پارک صنعتی جهان در سال ۱۹۵۴ تاسیس شد.
در طول سال‌های ۱۹۵۵ تا ۱۹۸۵، تحقیق و توسعه های دانشگاه استنفورد در زمینه‌ی تکنولوژی‌های حالت جامد باعث شد که این دانشگاه پس از سه موج نوآوری توسط شرکتهای خصوصی مانند تلفن بل (Bell Telephone Laboratories)، نیمه‌هادی شاکلی (Shockley semiconductor)، نیمه‌هادی فیرچایلد (Fairchild Semiconductor) و زیراکس پارک (Xerox PARC) مورد حمایت قرار گیرد. در سال ۱۹۶۹، موسسه‌ی تحقیقاتی استنفورد یکی از چهار گره اصلی تشکیل‌دهنده‌ی آرپانت (ARPANET)که به عنوان مخترع اینترنت شناخته می شود، بود.
در سال ۱۹۵۸ ترمن به عنوان رئیس دانشگاه استنفورد و کارل دزاریس معاون مرکز تحقیقات SYNTEX در یک حرکت زنجیره ای، شرکتهای بیولوژیک و دارویی بسیاری در منطقه راه انداختند و همین امر بخش شیمی دانشگاه را در میان سایر دانشگاه های آمریکا به شهرت رساند و اینگونه بود که SYNTEXیک شــــرکت بین المللی شد. در پی رشد فوق العاده پارک صنعتی استنفورد، بخش تحقیق و توسعه (R&D) صنایع و شرکت های بزرگی مانند جنرال الکتریک، کداک و شاکلی به این پارک منتقل شدند.
اشکلوسی(SHKLOVSKI) ستاره شناس معروف بر این عقیده است که، کل انرژی تولیدشده توسط تمدن بشری در ۳۰۰ سال اخیر انقلاب صنعتی، در مقابل انرژی ای که خورشید با تشعشع به زمین رسانده است هیچ است. اگر با یک رادیوتلسکوپ از بیرون به کره زمین نگاه کنیم، امواجی که حاصل از فناوری ارتباطات به فضای بیرون متصاعد می شوند تصویر انفجار و تولد یک ستاره جدید را ایجاد کرده اند.
چگونه سیلیکون به دره قلب های مشتاق آمد؟
دکتر ویلیام شاکلی در سال ۱۹۵۵ شرکت ترانزیستورسازی شاکلی را تاسیس کرد. وی ترانزیستور را در آزمایشگاهBELL براساس اصل تقویت جریان الکتریکی و با استفاده از یک ماده نیمه هادی جامد ساخته بود. ایده ساخت ترانزیستور از این واقعیت شکل گرفت که می توان جریان الکتریسیته را درون سیلیکون به گونه ای انتخاب کرد که برخی مناطق هادی جریان و برخی مناطق مجاور، عایق باشند. و اصطلاح نیمه هادی از همین واقعیت گرفته می شود. همین امر سیلیکون را به عنوان جایگزینی مناسب برای لوله خلاء غیرپایدار تجاری تبدیل کرد. اما این خاصیت مختص سیلیکون نبود و ژرمانیوم هم می توانست همین خاصیت را داشته باشد و جالب است بدانید که خود شاکلی طرفدار ژرمانیوم بود و همین باعث شکل گرفتن یک جدال داخلی در انتخاب یکی از دو ماده نیمه هادی سیلیکون و ژرمانیم شد که یک طرف آن شاکلی بود و طرف دیگر مهندسانی چون گوردون مور، شلدون رابرتز، اوژه کلاینر و سه مهندس دیگر حضور داشتند، همین جدال باعث شد که در سال ۱۹۵۷ آن ها شاکلی را ترک کنند و در سال ۱۹۵۸ به همراه روبرت نویس شرکت نیمه هادی فایرچایلد را تاسیس کنند. همین شرکت بود که زمینه تاسیس شرکت هایی چون اینتل،SIGNETIC (که امروزه نیمه هادی فیلیپس نام دارد) و AMD را فراهم آورد و این شرکت ها بودند که صنعت سیلیکون را به این دره هدیه کردند و این صنعت در دهه۷۰ و هنگامی که اینتل اولین واحد پردازنده رایانه (CPU) را که موسوم به 8008 بود معرفی کرد، متحول شد. خصوصیت منحصر به فرد این تراشه آن بود که می توانست میلیونها و سپس میلیاردها سوئیچ روشن - خاموش را که اساس عملیات رایانه را تشکیل می دهد در خود داشته باشد و این اختراع پایان شکوه مندی برای قرن ۲۰ ام بود.
برای اولین بار دان هافلر DON HOEFLER در سلسله مقالاتی که برای نشریه هفتگی اخبار الکترونیک در سال ۱۹۷۱ می نوشت اصطلاح دره سیلیکون را برای بیان رشد قارچ گونه شرکت های الکترونیک که در این منطقه تاسیس می شدند به کار برد. آنچه اتفاق می افتاد این بود که هر اختراع تازه ای از سیلیکون ساخته می شد، اختراعاتی مانند ساخت نیمــه هادی ها (SEMICONDUCTOR) در سال۱۹۴۷ در آزمایشگاه شرکتAT&T ، یا ساخت مدارهای مجتمع(INTEGRATED CIRCUITS) IC در سال ۱۹۵۸در کارخانه نیمه هادی FAIRCHILD و انقلابی که اینتل در سال ۱۹۷۱ با ساخت اولین ریزپردازنده (MICROPROCESSOR) خود به نام تراشه 4004 (CHIP) آغاز کرد.
برنامه های دفاعی آمریکا در حوزه هوا – فضا باعث رونق گرفتن کسب و کار نیمه هادی ها و در نتیجه رشد این منطقه شد و نام دره سیلیکون به سر زبان ها افتاد. شرکت هوا – فضای لاکهید در سال ۱۹۵۶ به پارک صنعتی دانشگاه استنفورد آمد و به دانشگاه کمک کرد تا بخش هوا – فضا را تاسیس کند. پیش از آن در سال ۱۹۵۲ بخش تحقیق و توسعه آی بی ام به این منطقه مهاجرت کرده بود. و بعد از آن نیز ناسا در سال ۱۹۵۸ و زیراکس در سال ۱۹۷۰ به این منطقه مهاجرت کردند.
یک شروع بی پایان
آغاز قرن بیستم شروع به ثمر نشستن قرن ها تلاش مستمر دانشمندان بود. در سال ۱۹۰۶ اولین سیگنال تقویت کننده توسط دکتر فوبت (که دیوید هیولت او را پدر دره سیلیکون می داند) تولید شد. در سال ۱۹۲۳ شرکت آی بی ام اولین ماشین تحریر برقی تجاری را عرضه کرد و همانطور که گفته شد در سال ۱۹۳۷ شرکت HP فعالیت خود را در دره سیلیکون آغاز کرد. در ۱۹۴۰ اولین رایانه تمام الکترونیک دنیا با وزن ۳۰ تن و ارتفاع ۵ متر و طول ۲۴ متر که شامل ۱۸ هزار لوله خلاء و ۵۰۰ هزار اتصال لحیم کاری شده ساخته شد، این رایانه عظیم الجثه می توانست ۵۰۰۰ عمل جمع را در یک ثانیه انجام دهد. در سال ۱۹۵۵ شاکلی اولین نیمه هادی را در دره سیلیکون ساخت و یک سال بعد شاکلی و باردین و براتین جایزه نوبل خود را به دلیل اختراع ترانزیستور دریافت کردند.
برای اولین بار در دهه ۶۰ بود که ماشین حساب های رومیزی ساخته شدند و در سال ۱۹۶۳ بود که موس توسط انگلبارت (ENGLEBART) ابداع شد. و در سال ۱۹۷۲ بود که زبان PL/I به عنوان اولین زبان برنامه نویسی برای تراشه 4004 توسط KILDALL نوشته شد.
اگرچه صنعت نیمه‌هادی‌ها هنوز هم بخش اصلی اقتصاد دره سیلیکون را تشکیل می دهند، اما در این منطقه بیشتر به خاطر نوآوری‌هایی که در زمینه خدمات نرم‌افزاری و اینترنتی ارائه کرده، شهرت دارد ولی امروزه منطقه سیلیکون شدیدا تحت تاثیر سیستم عامل‌های کامپیوتری، نرم‌افزارها و رابط های کاربری قرار گرفته است.
در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، مرکز تحقیقاتی پالو آلتو (Palo Alto Research Center) وابسته به زیراکس نقشی اصلی در برنامه‌‌نویسی شی‌گرا، واسط‌های کاربری گرافیکی، اترنت، پست‌اسکریپت و چاپگرهای لیزی را بازی می کرد. وسعت و پراکندگی اختراعات زیراکس ستون اصلی شکل گیری شرکت هایی چون ۳کام (3Com) و ادوبی سیستمز (Adobe Systems) است و تاثیرات غیرمستقیم ولی بسیار مهم برروند کار شرکت هایی مثل سیسکو، اپل و مایکروسافت داشته است. سیستم عامل مکینتاشِ که بر روی کامپیوترهای شرکت اپل حضور دارند، در نتیجه‌ی دیدار استیو جابز از مرکز تحقیقاتی زیراکس و استخدام تعدادی از پرسنل کلیدی آن شرکت بود.
در دهه‌های ۸۰ و ۹۰، تمرکز اقتصاد منطقه سیلیکون ولی از نیمه‌هادی‌ها به سمت تولید کامپیوترهای شخصی و سپس نرم‌افزارهای کامپیوتری و کسب و‌کارهای اینترنتی تغییر کرده است. با تمام مشکلات اقتصادی ای که در طول این دوره انتقالی سیلیکون ولی را در بر گرفته بود، دانشجویان استنفورد تقریبا هرساله ۱۰۰ شرکت جدید در این منطقه تاسیس می کنند که از جمله آن ها می توان به تاسیس شرکت سان مایکروسیستمز (Sun Microsystems) در سال ۱۹۸۲ و یاهو در سال ۱۹۹۴ اشاره کرد. کارآفرینان موفق به عنوان سرمایه‌گذاران خطرپذیر برای افزایش ثروت خود به سیلیکون ولی آمده اند. تراکم فکری در این منطقه شدیدا افزایش یافته است و جنب‌وجوش کارکنان بیشتر شده است. در حال حاضر شرکت های بزرگی چون اینتل، ای ام دی، ادوبی سیستمز، اپل،ایسوس، سامسونگ، اِی بی، گوگل، اچ پی، نوکیا، اوراکل، سونی، یاهو، سیسکو سیستمز، انویدیا، سیمانتک، سان دیسک، مایکروسافت در این منطقه فعالیت می کنند.
بدون شک انسان امروزی باید قدردان انسان هایی باشد که جهانی زیباتر و جذاب تر را با تلاش های شبانه روزی خود در این منطقه، برای او به ارمغان آورده است، باشد.
تهیه شده در مجله بازاریاب
راجع به نویسنده
سخت بر این اعتقادم که امپراطوری بعدی جهان را ایلان ماسک بنا خواهد نهاد و من علاقه‌مندم تاریخ شکل گرفتن این امپراطوری را مکتوب کنم.